Năm nay ngày lể mẹ chắc là mẹ buồn lắm , cái tin con gái sống ly thân đả làm cho mẹ kinh hoàng và khổ sở biết đến chừng nào mới nguôi , lòng mẹ lúc nào củng mong muốn các con hạnh phúc , khỏe mạnh , Mẹ không cần các con phải vinh hoa phú quý , của cải hơn người , chỉ cần các con của mẹ mỏi ngày được vui vẻ an khang là mẹ mãn nguyện vui mừng , nhưng cuộc đời nào chuyện bất như ý củng chiếm hơn phân nửa , tiền của đến càng nhiều , đi theo sau luôn là bất hạnh và phiền não , người có khôn khéo để vượt qua được từng chặn đường phiền não , thì tinh và khí củng hao mòn mất mát như thân xác trở về từ chiến trường . số Mẹ thật là khổ ,15 năm trước chứng kiến vợ chồng em Trinh tan vở , em rể đi ở với người khác ,bây giờ lại một lần nửa vào lúc tuổi già sức yếu , Mẹ chứng kiến thêm một lần đứa con gái khác bắt đầu sống ly thân ,dù muốn ra sức khuyên cản củng không có hiệu quả .
Đêm nay ngoài trời mưa không ngừng , tiếng mưa rơi như tiếng khóc nghẹn của các bà mẹ đang ngồi nhớ những đứa con xa nhà , tình thân như nước chảy cắt không đứt , cho dù nghìn trùng xa cách , nổi niềm đau thương vẩn gắng liền với nhau . Muốn khuyên ngược lại mẹ mọi việc trên đời xảy ra đều có nguyên do ,Kiến hay bất Kiến , đả cố gắng qua ,đả tận lực qua , đả trân trọng qua , Mọi việc đến rồi đi ,đều là một định số của phận làm người , cảm ơn kiếp nầy được làm con gái của mẹ ,mai mắn sinh trưởng trong gia đình đầy đủ tình yêu thương ấm cúng .giáo dục nề nếp , một đời không quên . Đêm nay mang bài Viết về Lể Mẹ của thầy Đổ ra đọc lại , cầu nguyện cho mẹ luôn được bình an , phúc thọ diên niên .
Nay, nhân ngày Lễ Mẹ ở xứ người, lại nhớ đến ngày Lễ Vu Lan ở xứ ta, xin chân thành gởi đến tất cả mọi người một Bông Hồng...Thơ, để tưởng nhớ đến Mẹ Hiền qua tâm tình của một Du Tử phiêu bạt phương trời : Bài thơ " DU TỬ NGÂM " của Mạnh Giao đời Đường...
DU TỬ NGÂM 遊 子 吟
Từ mẫu thủ trung tuyến 慈 母 手 中 线
Du tử thân thượng y 遊 子 身 上 衣
Lâm hành mật mật phùng 临 行 密 密 缝
Ý khủng trì trì quy 意 恐 遲 遲 歸
Thùy ngôn thốn thảo tâm 誰 言 寸 草 心
Báo đắc tam xuân huy 報 得 三 春 暉
MẠNH GIAO 孟 郊
Bài thơ có tựa là KHÚC NGÂM của NGƯỜI DU TỬ, người lãng du phiêu bạt giang hồ nhớ về Mẹ như sau :
Sợi chỉ trong tay bà mẹ hiền, khâu nên chiếc áo ở trên mình người du tử. Lúc ra đi, mẹ đã từng mũi từng mũi một khâu thật chắc, ý sợ rằng con mình mê mãi thú giang hồ mà nấn ná dần dà trễ tràng trở về quê cũ. Ai bảo rằng tất lòng của cọng cỏ non kia, có thể báo đáp được ánh nắng ấm áp của ba tháng mùa xuân.( Trong mùa đông, cỏ chết rụi cả, chỉ sống lại nhờ ánh sáng của mùa xuân mà thôi ! ).
Ôi, nỗi lòng thương con của bà mẹ thật tỉ mỉ, chi li, nhưng lại bao la sâu rộng vô cùng. Bà không trách con đi lâu, cũng không buộc con phải về sớm, vì bà biết tánh lãng tử của con mình. Bà chỉ âm thâm chắc chiu từng mũi kim cho thật chặc, chỉnh e khi ở xứ lạ quê người, áo của con bị sứt chỉ đường tà sẽ không có ai khâu hộ. Việc tuy nhỏ nhặt, nhưng lại hàm chứa biết bao nỗi thương yêu lo lắng của Mẹ Hiền. Tác giả đã kết bằng cách mượn nỗi lòng của một tấc cỏ nhỏ nhoi, thì làm thế nào có thể báo đáp cho được ánh nắng ấm áp của 3 tháng mùa xuân đã mang sức sống và xanh tươi đến cho vạn vật muôn loài cho được !
Khi diễn tả cô Kiều cân nhắc giữa tình và hiếu, rồi quyết định bán mình chuộc tội cho cha. Hành động bán mình là việc làm cao cả, vĩ đại, nhưng đối với công lao trời biển, sanh thành dưỡng dục của cha mẹ thì Nguyễn Du vẫn cho là chưa đủ, cho nên ông đã dùng chữ " Liều " một cách rất tài tình :
Hạt mưa xá nghĩ phận hèn
LIỀU đem TẤC CỎ quyết đền BA XUÂN !
Sự thật, bán mình chuộc cha thì cô Kiều có thể nói đã hoàn toàn trả được chữ hiếu rồi !( hết đời rồi , còn gì nữa ! ) : " Bán mình là hiếu, cứu người là nhân " mà, và như Sư Tam Hợp đã nói : " Bán mình đã động hiếu tâm đến trời ". Nỗi lòng " tấc cỏ " của cô Kiều khả dĩ nói là đã đáp đền được " ánh nắng của ba xuân " rồi hay chưa ?!
Đ C Đ diễn nôm.
Kim chỉ trên tay từ mẫu,
Khâu nên áo lãng du nhân.
Khi đi chắc chiu từng mũi,
Sợ ngày về lắm lần khần.
Ai bảo nỗi lòng tấc cỏ,
Báo đền được nắng ba xuân ?!
LỤC BÁT :
Đường kim mũi chỉ mẹ hiền,
Khâu nên chiếc áo trên mình lãng du,
Chắc chiu từng mũi từng khâu,
Sợ e con trẻ đi lâu chửa về
Ai rằng tấc cỏ bên lề,
Báo đền được ánh nắng về ba xuân ?!
GIỚI THIỆU TÁC GIẢ :
MẠNH GIAO 孟郊 ( 751- 814 )
Mạnh Giao tự là Đông Dã, người đất Võ Khang. Lúc nhỏ ở ẩn trong núi Tung Sơn, tánh tình thầm lặng, làm thơ hay thiên về lý trí, lại chắt lọc từng chữ một. Hàn Dũ rất mến tài ông mà kết thành bạn vong niên. Mãi đến năm 50 tuổi ông mới đậu Tiến Sĩ ở niên hiệu Trinh Nguyên đời nhà Đường.
Ngoài bài Du Tử Ngâm được nhiều người biết đến, Mạnh Giao còn nổi tiếng với bài Liệt Nữ Tháo. Cả hai bài đều làm theo thể Ngũ ngôn Cổ phong.( Mỗi câu năm chữ, có thể gieo cả vần Bằng lẫn vần Trắc và không hạn định số câu của một bài.).
Xin cầu chúc tất cả mọi người đều có một ngày Lễ Mẹ tuyệt vời !
Đ C Đ
. NGUYÊN BẢN CHỮ HÁN của BÀI THƠ :
春暮
春暮 XUÂN MỘ
百年身世嘆浮萍， Bách niên thân thế thán phù bình,
春去誰能老下成。 Xuân khứ thùy năng lão hạ thành.
流水橋邊楊柳影， Lưu thủy kiều biên dương liễu ảnh,
夕陽江上鷓鴣聲。 Tịch dương giang thượng giá cô thinh.
月於煙樹雖無分， Nguyệt ư yên thọ tuy vô phận,
風與天香尚有情。 Phong dữ thiên hương thượng hữu tình.
九十韶光容易過， Cửu thập thiều quang dung dị quá,
草心遊子苦難平. Thảo tâm du tử khổ nan bình !
蔡順 Thái Thuận.
2. DIỄN NÔM :
CHỀU XUÂN 春暮
Trăm năm thân thế tựa bèo trôi,
Xuân đến xuân đi già tới nơi.
Nước chảy qua cầu soi bóng liễu,
Nắng chiều nghiêng sóng tiếng chim trời.
Cây mờ bóng nguyệt duyên chưa đượm,
Gió thoảng mùi hương tình chẳng vơi.
Chín chục thiều quang qua thắm thoát,
Tấc lòng du tử dạ khôn nguôi !.
Đ C Đ
--Bản dịch của ML
DU TỬ NGÂM 遊 子 吟
Đường kim chỉ trên tay hiền mẫu .
Tấm áo nầy con bận ngày đi .
Mẹ khâu thật nhặt chi li ,
Sợ con mê mải có khi muộn về .
Dù cho tấc cỏ ủ ê ,
Cũng không đáp nổi một trời nắng xuân .
Xuân mộ 春暮
Bách niên thân thế thán phù bình ,
Xuân khứ thùy năng bất lão thành.
Lưu thủy kiều biên dương liễu ảnh ,
Tịch dương giang thượng giá cô thanh.
Nguyệt ư yên thọ tuy vô phận ,
Phong dữ thiên hương thượng hữu tình.
Cửu thập thiều quang dung dị quá
Thảo tâm du tử khổ nan bình
Thái Thuận (*)
--Bản dịch của Mc—
Chiều Xuân 春暮
Thương trăm năm một thân bèo nổi ,
Xuân đi rồi ai khỏi cái già .
Bên cầu dương liễu bóng sa ,
Tiếng đa não nuột chiều tà trên sông .
Nguyệt , khói cây tuy không thắm thiết,
Gió , huơng trời da diết bên nhau .
Thiều quang chín chục qua mau ,
Cho lòng du tử xuyến xao bồi hồi .
Ml phỏng dịch
Cali 5-5-14
--Bản dịch của Quách Tấn--
Chiều Xuân 春暮
Tấm thân bèo nổi ngậm ngùi thương ,
Xuân lụn đầu ai khỏi điểm sương.
Bóng liễu thướt tha cầu thệ thủy ,
Tiếng đa não nuột bến tà dương.
Phận dù không phận trăng lồng khói ,
Tình vẫn ưa tình gió quyện hương.
Chín chục thiều quang thoi thấm thoát
Bồn chồn tấc cỏ bước du phương .
Hình Bóng Má
Áo con sứt chỉ sờn vai
Má ngồi vá lại đêm ngày quản chi
Thương con chẳng ngại điều gì
Sớm hôm sáng tối cũng vì con thơ
Cho dù mắt Má đã mờ
Đường kim mũi chỉ là tơ cõi lòng
Đến giờ con vẫn ước mong
Được nhìn lại Má...nhưng không nữa rồi!
Quên Đi
Lênh đênh bèo bọt thân du tử
Xuân hết đành thôi chịu tuổi già
Nước chảy bên cầu trơ dáng liễu
Trên sông chiều xuống tiếng chim đa
Khói trăng chẳng phận còn nương tựa
Hương gió có tình mãi thiết tha
Chín chục ngày xuân trôi thấm thoát
Xuyến xao tấc dạ kẻ xa nhà
Quên Đi
